Od darmowych e-booków, przez blogi prowadzone przez specjalistów aż po sprawdzone przepisy kulinarne. Internet to skarbnica wiedzy na każdy temat. Z szerokim dostępem do wiedzy wiąże się również szybkość tego dostępu: mając do dyspozycji smartfon czy tablet podłączony do internetu mamy możliwość zdobywania informacji bardzo szybko, tu i teraz. Wato wykorzystywać ciekawe aplikacje dla dzieci i młodzieży. Informację o nich znajdziesz tutaj: http://fam.cultureshock.pl/pl/lista-aplikacji-fam-2017/

Paradoksalnie największy pożeracz czasu może nam go sporo oszczędzić. Zakupy przez Internet dowiezie nam pod sam próg kurier, elektronicznie odbierzemy wyniki badań od lekarza, a zamiast chodzić do biblioteki możemy skorzystać z platformy ibuk. Szybko i wygodnie możemy łączyć się ze światem, płacić za rachunki, kupować bilety do kina, zamawiać jedzenie czy zakupy do domu. Dzięki stosowaniu wybranych aplikacji możemy nie tylko zaoszczędzić czas, ale również i pieniądze. Zanim dokonasz zakupu zawsze możesz porównać ze sobą ceny tego samego przedmiotu znajdującego się w różnych sklepach.

Smartfon jest z nami wszędzie. Nawet jeśli czasem czujemy się z nim jak z przyklejoną do karku smyczą, to jednak jego przenośność jest bezcenna. Szybki telefon do domu i już wiemy, czy w lodówce nie skończyło się masło. Kilka znaków w przeglądarce i mapy dokładnie pokierują nas do najbliższej informacji turystycznej na wakacjach. Szybkie porównanie cen, czy ten fotelik samochodowy w promocji dobrze sprawdza się w praktyce. Jedyny warunek to naładowana bateria i dostęp do sieci – resztę znajdą za nas Google.

Czy moje dziecko spóźnia się ze szkoły, bo zagadało się z kolegą, uciekł mu autobus, czy może coś się stało? A kiedy w mojej obecności mdleje młoda dziewczyna w ciąży, jak mogę jej pomóc? Połączenie informacji i możliwości błyskawicznego kontaktu sprawiają, że nosimy przenośny zestaw ratowania świata w kieszeni.

Youtube to nie tylko filmiki ze śmiesznymi kotami, ale też blogi/vlogi podróżnicze, darmowe lekcje gry na instrumentach, programy kulinarne czy tutoriale ręcznie robionych ozdób na choinkę. Blogi prowadzone przez pasjonatów, hobbystyczne grupy dyskusyjne, możliwość zamówienia specjalistycznego sprzętu sprawiają, że realizowanie swoich zainteresowań staje się bardziej dostępne. Co więcej, dziecko z biernego odbiorcy treści internetowych może po pewnym czasie samo stać się nadawcą i autorem treści pokazując całemu światu swoje własne doświadczenia i zainteresowania.

Urządzenia mobilne włączone w sieć internetu są doskonałymi narzędziami do komunikacji z innymi w sytuacjach, kiedy osoba nam bliska znajduje się od nas w znacznej odległości. Dzięki takim aplikacjom jak Skype, FaceTime czy WhatsApp możemy na bieżąco uczestniczyć w życiu bliskich nam osób.

Z telefonem przy sobie czujemy się bardziej bezpieczni. W każdej chwili możemy wezwać pomoc, nagrać film, zrobić zdjęcie będąc świadkiem jakiegoś ważnego wydarzenia. Dobrze wykorzystywane urządzenia mobilne są doskonałymi narzędziami w sytuacjach interwencyjnych pozwalając zareagować tu i teraz. Pomoc innym przy wykorzystaniu mediów cyfrowych może być rozumiana również w innym znaczeniu: portale crowdfundingowe, fora dyskusyjne, internetowe poradniki – podają nam na bieżąco ważne dla nas informacje rozwiązując nasze problemy czy wątpliwości.

Nierozsądnie używane media cyfrowe włączone do sieci internetu mogą powodować więcej szkód niż pożytku. Stosowanie przemocy w sieci, ubliżanie innym, mówienie o kimś źle, krzywdzenie go, podszywanie się pod kogoś, celowe zaognianie dyskusji, nagrywanie urządzeniami mobilnymi aktów związanych z przemocą fizyczną – wszystkie te działania mogą być realizowane za pomocą tabletu czy smartfona.

Jest taki typ użytkownika internetu, który od rana do wieczora informuje innych o tym, jak wygląda, jak się czuje, co robi, gdzie i z kim jest. Konsekwencją nieumiejętnego używania mediów cyfrowych i aplikacji – w szczególności społecznościowych – jest nieumiejętne postawienie granicy między tym, co można pokazać innym, a co bezwzględnie powinno zachować się dla samego siebie. Często na straży tej granicy stoi (powinien stać) rodzic, religia, moralność, tradycja rodzinna. Nieumiejętność zadbania o własną prywatność w internecie, o ochronę własnego wizerunku i danych osobowych jest skutkiem nie tylko rozmycia się owej granicy (między tym, co publiczne, a co prywatne), ale również zindywidualizowaniem tej granicy. Innymi słowy to, co pokazujemy w sieci zależy w duże mierze od nas samych i administratora (np. portalu społecznościowego), w mniejszym stopniu jest wynikiem wspólnych rodzinnych ustaleń oraz norm społecznych. Nieumiejętne wykorzystywanie mediów cyfrowych, w tym urządzeń mobilnych może prowadzić do problemu sekstingu (ukazywania swojego nagiego wizerunku w sieci), uwodzenia w sieci, szantażu.

Nie wszystko, co przeczytamy w internecie, jest prawdziwe. Świadome kłamstwo w sieci – fake news – coraz częściej gości w przestrzeni internetu. Czy wiesz, że w przeciągu każdej minuty, w serwisie YouTube pojawia się około stu godzin nowego materiału wideo. Oznacza to, że na obejrzenie wszystkich filmów umieszczonych na stronie jednego tylko dnia, trzeba by było przeznaczyć ponad szesnaście lat!!! Niestety nie mamy czasu, aby każdą informację pojawiającą się w internecie na bieżąco sprawdzać i weryfikować jej prawdziwość. Miejmy jednak na względzie fakt, że jeśli tylko to możliwe selekcjonujmy treści pod względem ich rzetelności oraz pochodzenia z prawdziwego i sprawdzonego źródła informacji.

Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek nad tym, ile czasu w ciągu dnia używasz telefonu komórkowego? Godzinę, dwie, trzy, więcej? W autobusie 15 minut, w kolejce do lekarza 30 minut, w czasie wolnym 20 minut, od rana do wieczora, czasem ciągle, bez opamiętania. W wykorzystywaniu mediów cyfrowych w chwilach wolnych nie ma nic złego, jednakże nierozstawanie się z urządzeniem mobilnym może niepostrzeżenie doprowadzić do marnowania cennego czasu.

Część użytkowników mediów cyfrowych praktycznie nie rozstaje się z cyfrowymi urządzeniami  korzystając z nich nawet w sytuacjach, kiedy tego nie powinni robić. Jak wynika z najnowszych badań, nasz mózg dobrze wykonuje co najwyżej dwa zadania jednocześnie. A zatem: jeśli sprzątasz mieszkanie jednocześnie rozmawiając z koleżanką, jeśli prowadzisz samochód i jednocześnie rozmawiasz przez telefon, jeśli prowadzisz rozmowę telefoniczną podczas spotkań towarzyskich to wiedz, że ani dobrze nie wysprzątasz mieszkania, ani nie jesteś bezpiecznym kierowcą, ale na pewno będziesz mniej wytrawnym słuchaczem i kompanem do wspólnych zabaw.

Zdarza się, że nasze używanie mediów cyfrowych jest do tego stopnia kompulsywne i niekontrolowane, że zaczynamy doświadczać wyraźnych objawów uzależnienia. Trudności z samokontrolą, wystąpienie objawów abstynencyjnych (niepewność, lęk, obniżony nastrój, drżenie rąk, agresja słowna, agresja fizyczna) czy utrata dotychczasowych zainteresowań to tylko niektóre z objawów problemowego używania mediów cyfrowych. Jeśli utracimy kontrolę w relacji JA – smartfon, tablet, komputer, internet może okazać się, że przestajemy spotykać się ze znajomymi, zaprzestajemy tańczyć, rysować czy uprawiać sport.

Zdarza się, że nasze używanie mediów cyfrowych jest do tego stopnia kompulsywne i niekontrolowane, że zaczynamy doświadczać wyraźnych objawów uzależnienia. Utrata dotychczasowych zainteresowań, wystąpienie objawów abstynencyjnych (niepewność, lęk, obniżony nastrój, drżenie rąk, agresja słowna, agresja fizyczna), przeznaczanie coraz większej liczby czasu niezbędnego na używanie internetu/smartfona/tabletu to pierwsze objawy utraty przywództwa nad urządzeniami mobilnymi. W pierwszym stadium tworzone są złe nawyki związane z używaniem mediów cyfrowych, w dalszej kolejności nawyki te mogą przekształcić się w uzależnienie.

• Obniżenie efektywności i spadek trafności naszych decyzji.
• Zwiększenie skłonności do pomijania kluczowych informacji podczas dokonywania wyborów.
• Deficyt uwagi.
• Wzrost poziomu stresu z powodu nieustającego braku możliwości przetworzenia wszystkich docierających do nas danych.
• Objawy fizyczne: podwyższone ciśnienie krwi, osłabienie widzenia, niestrawność.
• Objawy psychiczne: frustracja i zagubienie w życiu, wzrost agresji oraz kłopoty z koncentracją, a także ze snem.

Konsekwencje używania mediów cyfrowych w nocy:

• Niski poziom absorbcji treści przekazywanych przez nauczyciela podczas prowadzonych zajęć
• Ogólne przemęczenie, niewyspanie, które jest przyczyną niższego poziomu koncentracji, braku uważności, kłopotów z zapamiętywaniem.
• Rozwijanie się krótkowzroczności i zespołu suchego oka
• Ryzyko rozwoju bezsenności przez zaburzony zegar biologiczny

• Funkcjonujemy w sieci pod wpływem niedającego się opanować wewnętrznego przymusu, który mówi nam, że na jakąkolwiek wiadomość musimy odpowiedzieć od razu.
• Przesadnie interesujemy się życiem innych, bardziej niż swoim jednocześnie zaniedbując je.
• Nie potrafimy spędzić urlopu bez ciągłego dostępu do internetu.
• Nie jesteśmy w stanie w sposób odpowiedni zadbać o nasze dobre samopoczucie.
• Przeżywamy stres przed społecznym odrzuceniem przez innych i byciem „nie na bieżąco” z informacjami w sieci.
• Stajemy się mniej asertywni.

Ucz się też od dziecka! Nie bój się zainstalować na swoim smartfonie aplikacji używanych przez Twoje dziecko i poprosić je o pomoc w ich poznaniu. Dzięki własnemu zaangażowaniu w cyfrowy świat zmniejszysz pokoleniowy dystans.

• Nie odwołuj kary i pozwól, aby ona dotrwała do końca.
• Staraj się w czasie trwania kary być bliżej swojego dziecka zapełniając mu nieco czasu wolnego wygenerowanego przez nieużywanie mediów cyfrowych. Dobrze spędzony czas wspólnie z dzieckiem będzie dla niego okazją do zobaczenia, że czas bez mediów cyfrowych może być spędzony kreatywnie oraz ciekawie.
• Pamiętaj, aby po zakończonej karze porozmawiać z dzieckiem i w krótki sposób podsumować czas, w którym dziecko nie mogło używać swojego smartfona.

Oto kilka przykładów osobistych granic w kontekście używania przez nas cyfrowych narzędzi komunikacji:

• Mogę przesłać dziecku sms-em krótką informację, ale długie rozmowy wymagają osobistego spotkania.
• W weekendy chcę spędzać czas z rodziną, dlatego staram się odłączyć od wykonywanej pracy i mediów cyfrowych.
• Potrzebuję wygospodarować dla siebie codziennej porcji bycia samemu z własnymi myślami, bycia w totalnej ciszy.
• Kontaktuję się z dzieckiem za pomocą smartfona, ale staram się nie robić tego w czasie, kiedy moje dziecko jest w szkole.
• Nie oczekuję od mojego dziecka natychmiastowej odpowiedzi na wysłanego sms-a czy emaila.

W marcu 2016 roku na terenie miasta Gdynia 102 młode osoby zdecydowały się odciąć na 3 pełne doby od wszelkich urządzeń elektronicznych. Kto najgorzej zniósł ten eksperyment? Uczniowie, którzy się nudzą. W takich sytuacjach dzieci i młodzież, ale również osoby dorosłe sięgają po smartfona. Budowanie z dzieckiem zainteresowań, postawy ciekawości świata sprawi, że będzie ono wykorzystywać nowe technologie w sposób kreatywny, do twórczych celów.

Najlepiej na świeżym powietrzu, najlepiej z udziałem zabawek posiadających kształt, wagę, smak, a może nawet zapach. Oddziel sztywną granicą korzystanie z mobilnych urządzeń cyfrowych od zabaw klockami, modeliną czy piaskiem kinetycznym.

Czy wiesz, że najważniejszym czynnikiem chroniącym ludzi przed uzależnieniem bądź innymi problemami społecznymi jest dobrze zbudowana relacja z najbliższymi osobami? Kiedy dziecko przychodzi do Ciebie przytulić się, nie odtrącaj go. Odłóż wszystko co akurat robisz i po prostu przytul swoją pociechę. Nie tylko dzieci, ale osoby w każdym wieku potrzebują usłyszeć, że są dla kogoś najważniejsi.

Każdy z nas posiada własne potrzeby. Ale również wobec każdego z nas stawiane są oczekiwania ze strony innych osób: bycie dobrą mamą, tatą, rzetelnym pracownikiem, grzecznym dzieckiem czy odpowiedzialnym uczniem. Jeśli nasze potrzeby są w konflikcie z oczekiwaniami wobec nas doprowadzamy do wytworzenia długotrwałego stresu. Budując w dziecku pewność, że w każdej sytuacji może liczyć na Twoje wsparcie przyczyniasz się do redukcji wewnętrznych napięć i przezwyciężenia tej trudnej dla niego sytuacji.

O dzisiejszym pokoleniu młodych osób mówi się w kontekście bycia ciągle obecnych w sieci. Tymczasem to, co buduje naszą równowagę psychiczną w świecie cyfrowym jest czasowe i świadome bycie offline. Kontrolowane przebywanie poza siecią stanowi przeciwwagę dla natłoku informacji, które ciągle spływają do naszych mózgów. Jak ją stworzyć? O czym należy pamiętać? Oto kilka wskazówek

W ciągu weekendy rób wspólnie z dzieckiem dni bez używania telefonu komórkowego.
Idąc z dzieckiem/dziećmi na spacer niech wszystkie smartfony zostaną w domu. Nie potrzebujecie żadnej elektroniki po to, aby ze sobą porozmawiać.
Aby rzadziej sięgać po telefon wyłącz powiadomienia push – to one sprawiają, że często dobiegamy do naszych telefonów sprawdzić, czy ktoś nie napisał bądź nie zadzwonił. Przesuń ikonę najczęściej używanego programu/ aplikacji społecznościowej na drugi albo trzeci ekran, a jeszcze lepiej spakuj ją do jakiegoś folderu.
Zastąp korzystanie z cyfrowych urządzeń mobilnych innymi sposobami spędzania czasu wolnego. Zagraj z dzieckiem w grę planszową, idź na spacer, baw się klockami, odwiedź ciekawe miejsce.

Wnioski z badań prowadzą nas do prostego stwierdzenia: więzi społeczne są dla nas dobre, a samotność nas zabija. Osoby które mają lepsze więzi społeczne w rodzinie, posiadają wsparcie w przyjaciołach czy lokalnej społeczności są szczęśliwsze, fizycznie zdrowsze i cieszą się dłuższym życiem. Czasem dziecko nie potrafi się komunikować za pomocą słów, lecz przytula się do swoich rodziców i wiąże się z nimi swoim dotykiem. Dbajmy o to! Dobrze zbudowana relacja zmniejsza uczucie lęku i samotności, obniża poziom stresu, wypływa na odporność organizmu, a nawet leczy. Dotyk buduje więź, można powiedzieć, że jest językiem miłości.

Żeby rozwinąć bliskość emocjonalną i intelektualną w relacji z dziećmi i partnerem, potrzebujemy 2-3 godzin dziennie na bycie razem, w którym jest także miejsce na ciszę i brak wszelkich planów. To doskonała sposobność, aby budować wspólne rytuały. Rytuały rodzinne, w których realizację zaangażowani są wszyscy domownicy, przede wszystkim budują poczucie bezpieczeństwa dziecka od najmłodszych lat. Sprawiają że dziecko uczy się pożądanej struktury dnia codziennego, powodują, że wszystkie osoby zaangażowany zaczynają być bliżej siebie. Poniżej przedstawiamy propozycje codziennych rytuałów, które systematycznie wdrażane mogą dostarczyć naszemu dziecku odpowiednią dawkę poczucia bezpieczeństwa:

Poranne przygotowywanie się do szkoły w strefie wolnej do mediów cyfrowych.
Wieczorna kąpiel o ustalonej porze dnia.
Wspólna celebracja posiłków.
Czytanie książki przed zaśnięciem.
Systematycznie powtarzane weekendy bez używania mediów cyfrowych.
Wspólne wyjazdy w znaczące miejsca.

Nie ma odpowiedzialnego używania smartfona, tabletu czy Internetu bez określenia i jasnych zasad używania urządzeń mobilnych. Zasady te stanowią ramę w używaniu cyfrowych urządzeń komunikacji z innymi, i tak rozumiane są naturalną konsekwencją wdrożonych w rodzinie rytuałów. Ustalający rodzinne zasady należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach:

O zasadach panujących w domu współdecydują wszyscy członkowie rodziny. Rodzic pozostaje liderem w procesie tworzenia tych zasad.
Ustalone zasady dotyczą wszystkich domowników.
Zasady są konsekwentnie przestrzegane, wszyscy wiedzą, jakie konsekwencje towarzyszą ich złamaniu.
Zasady są wiadome dla wszystkich, najlepiej kiedy pozostają spisane i umieszczone w widocznym miejscu.
Zasady dotyczą nie tylko bezpośrednio korzystania z mediów cyfrowych, ale również rozciągają się na inne aktywności podejmowane przez członków rodziny w czasie wolnym, w czasie nauki, w czasie pracy.